Olejek eteryczny z mięty pieprzowej (mentha piperita)
Spis treści:
1. Charakterystyka i skład mięty pieprzowej
2. Co jest cennego w olejku z mięty pieprzowej?
3. Na jakie dolegliwości pomaga olejek z mięty pieprzowej?
4. Czy dzieci i kobiety w ciąży mogą używać olejku eterycznego z mięty pieprzowej?
5. Badania nad olejkiem z mięty pieprzowej.
6. Jak możemy używać olejek z mięty pieprzowej w lato?
7. Sprawdzone przepisy i mieszanki z olejkiem miętowym.
8. Kilka słów o naszym olejku.
Wyróżniamy trzy gatunki mięty, z której otrzymujemy olejki eteryczne. Jest to Mięta polna (M. arvensis), mięta zielona (M. spicata) oraz mięta pieprzowa (M. piperita), która powstała z naturalnego skrzyżowania mięty nawodnej i mięty zielonej.
W aromaterapii dla bezpieczeństwa stosuje się tylko standaryzowany olejek z mięty pieprzowej, który spełnia normy ISO-856, ISO-9776 i wymagania Farmakopei Polskiej VIII.
Uprawa mięty pieoprzowej na plantacji.
Miętę pieprzową przeznaczoną na olejek eteryczny hoduje się na plantacjach o żyznej glebie, główny zbiór trafia na końcówkę lipca lub początek sierpnia, to zależy od tego, kiedy zakwitnie. Drugi zbiór odbywa się jesienią. Po dwóch dniach suszenia, miętę destyluje się z parą wodną około 1-2 godzin. Z 200-300 kg ziela uzyskuje się 1kg czystego olejku eterycznego.
Olejek z mięty musi zostać przedestylowany lub destylowany pod niższym ciśnieniem ze względu na nieprzyjemny zapach powstały od siarczku dimetylu.
Charakterystyka olejku z mięty pieprzowej.
Kolor olejku z mięty pieprzowej może być od przeźroczystego do jasnożółtego. Jego zapach jest intensywnie miętowo-kamforowy o lekkiej słodkiej nucie. Jest zaliczany do olejków GRAS, czyli takich, które można spożywać (dodawać do pożywienia i produktów takie jak pasty do zębów). Jest uważany ogólnie za bezpieczny, ale pod warunkiem, że zachowamy odpowiednie proporcje i stężenie.
Olejek może również powodować reakcje alergiczne, zawarte w nim alergeny i mentol mogą powodować poparzenia skórne, zaczerwienienia itp. Alergeny w olejku miętowym to eugenol 0,505%, geraniol 0,485%, linalol 0,808 % i limonen 5,039% oraz śladowe ilości cytralu i cytronelolu. Zawartość procentowa alergenów pochodzi z badań naszego olejku, może się ona różnić z olejkami innego pochodzenia.
Skład chemiczny olejku z mięty pieprzowej.
Skład olejku będzie się różnił w zależności od genotypu, miejsca i warunków upraw. Głównym składnikiem olejku z mięty pieprzowej jest mentol, jego zawartość powinna wynosić 20-60%, reszta głównych składników to kolejno: menton, karwon, pulegon, geraniol, linalol, piperyton, izomenton, octan mentylu, 1,8 cyneol. Mentol jest odpowiedzialny za charakterystyczny zapach i chłodząco-znieczulające działanie olejku.
Co jest cennego w olejku z mięty pieprzowej?
W olejku z mięty pieprzowej najważniejszym składnikiem jest (1R,3R,4S)-(-)-mentol czyli l-mentol, a jeszcze prościej lewoskrętny mentol. Jest on monoterpenowym alkoholem charakteryzującym się intensywnym, orzeźwiającym miętowym zapachem. Działa na skórę i błony śluzowe chłodząco-znieczulająco.
Rozszerza oskrzela i tchawicę, dzięki czemu ułatwia oddychanie, dodatkowo rozrzedza wydzieliny śluzowe co pomaga przy przeziębieniach. Mentol działa również na nudności, pomaga w ich zniwelowaniu. Pomaga przy bólach miesiączkowych.
Więcej działań opiszę w następnym dziale już o samym olejku miętowym. Jeszcze tylko wspomnę, że z samym mentolem, a także olejkiem miętowym powinny uważać dzieci i kobiety w pierwszych miesiącach ciąży, dlaczego? O tym wspomnę na końcu tego artykułu. (kliknij, aby przejść)
Właściwości olejeku z mięty pieprzowej?
Olejek z mięty pieprzowej działa przeciwzapalnie, znieczula, rozkurcza, odkaża i uspokaja. Ale to nie koniec wszechstronności w działaniu miętowego olejku.
Pomaga również z niestrawnościami, ułatwia trawienie dzięki zwiększaniu wydzielania soków trawiennych. Łagodzi wzdęcia, rozkurcza mięśnie gładkie jelit. Oprócz tego można go używać przy nudnościach, (ale nie kobiety w ciąży). Kolejnym ważnym działaniem tego olejku jest łagodzenie bólu głowy, działa nawet przy migrenach.
Olejek z mięty pieprzowej jest powszechnym składnikiem wielu produktów czystości i higieny, a także maści, past i drażetek. Jest dodatkiem do past do zębów czy maści na ból głowy.
Każdy produkt przyjmowany na skórę czy doustnie musi mieć odpowiednie stężenie miętowego olejku, ponieważ użycie zbyt dużej ilości może powodować wymioty. Należy zatem pilnować przyjmowania olejku i produktów, w których zawarty jest mentol.
Bezpieczeństwo stosowania.
Ważną kwestią jest również używanie tego olejku przez dzieci. Nie powinno się go stosować poniżej 5 roku życia, a starsze pociechy powinny używać olejku miętowego w odpowiedniej ilości. Olejek miętowy dla niemowląt jest niebezpieczny, ponieważ powoduje skurcz dróg oddechowych.
Oprócz tego co mówi certyfikat IFRA czyli dopuszczalnego stężenia w różnych produktach, nigdzie nie znalazłam informacji jaka to ilość. Sprawdzi się tutaj znana życiowa prawda brzmiąca „co za dużo to niezdrowo”. Nie bójmy się chorym dzieciom włączać dyfuzora z kilkoma kroplami olejku miętowego i równocześnie smarować klatkę piersiową maścią z olejkiem miętowym jeśli jego stężenie nie przekroczy 2%. Oczywiście jeśli smarujemy taką maścią raz dziennie.
Spotkałam się ze sprzecznymi informacjami co do korzystania z olejku miętowego przez kobiety w ciąży. Jedne źródła podają, że nie powinno się używać go w pierwszych trymestrach, a drugie na to pozwalają. Ja chcę zachować w tej kwestii bezpieczeństwo i radzę nie stosować go w trakcie pierwszych miesiącach ciąży. Olejku nie powinno przyjmować się doustnie jeśli chorujemy na zapalenie żołądka, refluks i choroby wątroby.
Badania nad olejkiem z mięty pieprzowej.
Chciałabym jeszcze wrócić do właściwości olejku z mięty pieprzowej, bo to nie koniec jego dobroczynnego działania. Olejek miętowy jak pokazują badania działa również na bakterie i grzyby. Jest zatem bakteriobójczy i grzybobójczy.
Badania zostały przeprowadzone in vitro, ale pokazują, że olejek miętowy wykazuje działanie na bakterie tlenowe takie jak: Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty), Escherichia coli (E.coli), Klebsiella pneumoniae (pałeczka zapalenia płuc), Enterococcus faecalis (paciorkowiec kałowy), Acinetobacter baumannii, Serratia marcescens, Pseudomonas aeruginosa (pałeczka ropy błękitnej).
Największą wrażliwość na olejek wykazał szczep Escherichia coli oraz Staphylococcus aureus. Co ciekawe, przeprowadzono podobne badanie tylko z użyciem innego olejku eterycznego z mięty pieprzowej, dowiodło ono brak aktywności wobec Pseudomonas aeruginosa.
Głównym powodem była różnica w zawartości składników. Inne badania wskazują aktywne działanie olejku miętowego na grzyby z rodzaju Candida oraz grzybów pleśniowych. Olejki eteryczne hamują ich wzrost, a także wytwarzanie mitotoksyn. Grzyby, na które najbardziej działał olejek z mięty pieprzowej to Candida albicans, Trichophyton rubum i Aspergillus niger.
Wnioski z badań umieszczę w źródłach. Mając na uwadze te badania, jesteśmy pewniejsi działania olejku miętowego przy przeziębieniach czy katarze.
Jak możemy używać olejek z mięty pieprzowej w lato?
W letnie ciepłe dni olejek z mięty pieprzowej świetnie nadaje się jako składnik mgiełek zapachowych. Chłodzące działanie mentolu zawartego w olejku z mięty może przynieść ulgę w upałach, a także jako repelent na owady.
W celu schłodzenia po upalnym dniu możemy dodać dwie krople olejku z mięty do kąpieli, pamiętajmy o rozcieńczeniu, bo olejek potrafi naprawdę nieźle schłodzić, a nawet lekko szczypać nasze ciało. Pewnego razu zapomniałam go rozcieńczyć, i gdy dodałam olejek prosto do wanny to czułam jego „chłodzenie” na ciele nawet po kilkunastu minutach po wyjściu z wanny.
A gdy chcemy się ochłodzić czy odświeżyć w trakcie dnia możemy przygotować prostą mieszankę w butelce z atomizerem. Wystarczy dodać do 100 ml przegotowanej lub destylowanej wody około 10-15 kropli olejku z mięty pieprzowej i mocno wstrząsnąć, aplikujemy mieszankę na ciało. Gdy chcemy czynność powtórzyć ponownie wstrząsamy butelką tak, aby olejek wymieszał się z wodą.
Mięta pieprzowa działa odstraszająco na komary, więc tę mieszankę również możemy wykorzystać jako naturalny repelent na owady, których w lato nie brakuje.
Kilka przeciwbólowych przepisów na mieszanki z miętą pieprzową.
Na bóle brzucha, niestrawności i wzdęcia
Możemy użyć olejku miętowego w formie masażu, taki sposób sprawdza się najlepiej i najszybciej. Wystarczy rozcieńczyć olejek ulubionym olejem bazowym np. ze słodkich migdałów, i kolistymi powolnymi ruchami zgodnie ze wskazówkami zegara masujemy brzuch przygotowaną mieszanką.
Na dwie łyżki oleju bazowego dodajemy 3 krople olejku z mięty pieprzowej i dokładnie mieszamy.
Na katar i przeziębienie
Warto zastosować olejek miętowy w inhalacji, dodając nie więcej niż 3 krople olejku miętowego do gorącej (nie wrzącej) wody w misce. Inhalujemy się ok. 10 minut pod ręcznikiem. Ten sposób jest również dobry, gdy mamy gorączkę i chcemy przynieść sobie ulgę.
Jeśli olejek miętowy jest dla ciebie zbyt mocny to skróć inhalacje do 5 minut, a następnym razem dodaj mniej olejku miętowego lub połącz go z innym ulubionym olejkiem eterycznym. Taka parówka na twarz będzie dobra także na trądzik. Antyseptyczne działanie olejku z mięty pieprzowej pomaga w zwalczaniu bakterii na skórze.
Olejek eteryczny z mięty pieprzowej na ból głowy
Na ból głowy możemy wykonać kompres lub maść, którą kładziemy na czoło i skronie. W tym przypadku dobrze jest połączyć olejek miętowy z lawendowym. Te dwa olejki mieszamy z olejek np. kokosowym. Na jedną łyżkę oleju dodajemy 1-2 krople olejku miętowego i 2 krople olejku z lawendy.
Dobrze wymieszaną maścią smarujemy czoło i skronie, a także kark. Ważne, aby zastosować tę mieszankę przy pierwszych objawach bólu głowy, wtedy jest największa szansa na pozbycie się bólu. Olejek lawendowy w tej mieszance działa uspokajająco, a także tłumi ostrzejszy zapach mięty.
Mieszanka olejków na zatoki.
30 ml oleju nośnikowego
3 krople olejku z mięty pieprzowej
3 krople olejku z eukaliptusa
Połącz olejki z olejem bazowym, masuj czoło i skronie kilkoma kroplami tej mieszanki, kilka kropli nanieś również na kark. Taką mieszankę możesz ponadto użyć w inhalacji, lecz zmniejsz ilość do 2 kropli, ponieważ te olejki mogą być w połączeniu zbyt mocne. Pamiętaj, aby mieszanka nie dostała się do oczu. W razie konieczności, przemyj oczy mlekiem lub jogurtem.
Nasz olejek z mięty pieprzowej.
Nasz olejek z mięty pieprzowej pochodzi z Indii. Długo szukaliśmy prawdziwie czystego olejku z odpowiednią zawartością mentolu. W olejku miętowym jest to istotna kwestia, ponieważ mentol jest odpowiedzialny za większość zdrowotnych działań. W naszej mięcie jest 42,53% mentolu i 20 % mentonu.
Nasz olejek nie ma syntetycznych dodatków ani jest rozcieńczany. Dbamy o jak najlepszą jakość naszych olejków. (Dlatego przez taki długi czas ten olejek był niedostępny). Jeśli szukasz olejku, który pomoże przy przeziębieniu, przy bólu głowy i na dolegliwości trawienne to właśnie ten olejek będzie dla Ciebie odpowiedni.
– http://pttz.org/zyw/wyd/czas/2013,%202(87)/11_Adaszynska.pdf
– https://rozanski.li/1078/mieta-mentha-w-medycynie-i-kosmetyce/
– Najcenniejsze olejki eteryczne cz. I i II, Józef Góra, Anna Lis
– Esential oil safety, R. Tisserand, R. Young
– Vademecum olejków eterycznych i aromaterapii Valerie Ann Worwood
– Najlepsze Olejki Eteryczne Iwona Konopacka-Brud Władysław Stanisław Brud
